Leren en Verbeteren
Leren (en) verbeteren heeft te maken met werken aan kwaliteit: door regelmatig kritisch naar je eigen handelen te kijken (zowel als individuele zorgverleners alsook als VSV of IGO) krijg je inzicht in wat goed gaat en wat wellicht niet zo goed gaat en wat je hieraan eventueel kunt verbeteren. Door dit systematisch te doen kan de kwaliteit van zorg verbeterd worden. Dit proces gaat niet vanzelf, maar kun je met elkaar leren. In deze toolkit vind je handige hulpmiddelen om aan de slag te gaan.
In deze toolkit is te vinden:
Over deze toolkit
Hoe kun je de toolkit leren en verbeteren gebruiken?
Praktische hulpmiddelen
Ben je op zoek naar praktische handvatten om leren en verbeteren te gaan toepassen in jouw VSV: neem dan een kijkje op het kopje Hulpmiddelen. Je vindt er een handreiking om de PDCA- cyclus toe te passen, een stappenplan leren en verbeteren, en verschillende sjablonen om te gebruiken.
Aanpak
Wil je aan de slag (bv. omdat je in een werkgroep zit van je VSV) en wil je meer weten over hoe je dit zou kunnen aanpakken? Neem eens een kijkje onder het kopje Toepassingen PDCA. Je vindt hier een uitwerking van hoe je reflectie op eigen handelen kunt toepassen, inclusief een verbeterplan.
Praktijkvoorbeelden
Ben je op zoek naar voorbeelden uit andere VSV’s: onder het kopje Praktijkvoorbeelden kwaliteitsbeleid VSV’s vind je inspirerende verhalen/filmpjes/podcasts, maar ook verschillende voorbeelden van beleidsplannen, verbeterdoelstellingen, incidentenmeldingen etc.
Dossier
Leren (en) verbeteren heeft te maken met werken aan kwaliteit: door regelmatig kritisch naar je eigen handelen te kijken (zowel als individuele zorgverleners alsook als VSV of IGO) krijg je inzicht in wat goed gaat en wat wellicht niet zo goed gaat en wat je hieraan eventueel kunt verbeteren. Door dit systematisch te doen kan de kwaliteit van zorg verbeterd worden. Dit proces gaat niet vanzelf, maar kun je met elkaar leren. Daar lees je meer over in het Dossier Leren en Verbeteren.
Hulpmiddelen
Om leren en verbeteren in de praktijk toe te passen, kan het VSV gebruik maken van een handreiking PDCA-cyclus ketenindicatoren, Stappenplan leren en verbeteren, en verschillende sjablonen. Daarnaast zijn hulpmiddelen opgenomen die gebruikt kunnen worden bij het bespreken van onderwerpen ter verbetering.
Handreiking PDCA
Om leren en verbeteren in de praktijk toe te passen, kan het VSV gebruik maken van een handreiking PDCA-cyclus ketenindicatoren
Stappenplan leren en verbeteren
Een stappenplan, op basis van de handreiking PDCA, die ondersteunend kan zijn bij het werken aan leren en verbeteren.
Sjabloon voor verbeterplan
Het Sjabloon voor Verbeterplan in Word is opgesteld op basis van de handreiking PDCA-cyclus door de KNOV, in samenwerking met de NVOG en Bo Geboortezorg.
Sjabloon PDCA-cyclus
Het Sjabloon PDCA-cyclus is in Word opgesteld waarin een samenvatting van belangrijkste activiteiten in de PDCA-cyclus opgenomen kan worden.
Invulprogramma ACTion
Het Invulprogramma ACTIon 7 stappenplan in Word is afkomstig van de website van ACTion
Toepassingen PDCA
Hier vind je verschillende voorbeelden uit de praktijk: zowel uitwerkingen van de PDCA-cyclus, als ervaringen met uitkomstgerichte zorg, maar ook een verbeterplan (plan van aanpak) voor het VSV.
Kwaliteits- en verbetercyclus
De ACTion-methodiek is ontwikkeld om zorgverleners in de geboortezorg te ondersteunen bij het implementeren van verbeteringen naar aanleiding van perinatale audit bijeenkomsten. De methodiek kan echter ook toegepast worden op implementatie van alle veranderingen binnen het VSV. De methodiek is gebaseerd op de implementatietheorie van Grol en Wensing (2011) en het ZonMw implementatieplan. Met deze elementen als basis is 7-stappenplan ontwikkeld. In een pilotstudie bleek de methode effectief om vernieuwingen in de geboortezorg te implementeren. In een grotere studie wordt dit momenteel verder onderzocht. De website van ACTion bevat verschillende best practices en ook een handig invulprogramma
Voor meer informatie: zie de website van ACTion of neem contact op met het Projectteam
Voorbeeld reflectie eigen handelen VSV
Uit het openbare dashboard van databestand IG (verslagjaar 2019) blijkt dat het percentage sectio’s van een VSV 20 % is. Dit percentage ligt 7% hoger dan het landelijke gemiddelde en 12% hoger dan het VSV met het minst aantal sectio’s. De deelnemers van het VSV geven aan dat zij hun percentage sectio’s willen verlagen.
Zij formuleren een doelstelling: “Eind 2022 is het percentage SC in VSV X met 5 % gedaald”.
Als eerste bekijkt het VSV waarom het percentage in het VSV hoog is. Wat zit hierachter? Hoe kan dit opgelost worden? Vervolgens zal afgesproken moeten worden wat er moet gebeuren om het percentage sectio’s te kunnen laten dalen. Wie gaat wat, wanneer doen en hoeveel tijd, geld en middelen is hiervoor nodig? Op basis hiervan wordt vervolgens een verbeterplan (of plan van aanpak) geschreven.
Het VSV zou de volgende punten op kunnen nemen in het verbeterplan. Allereerst is het belangrijk om te kijken of de gegevens betrouwbaar zijn. Vragen die je je hierbij kunt stellen zijn:
- Zijn de data compleet?
- Zijn de gegevens goed ingevoerd?
- Voert iedereen op dezelfde wijze de gegevens in?
Indien de data betrouwbaar zijn, kan vervolgens gekeken worden naar het huidige handelen. Vragen die je hierbij kunt stellen zijn:
- Hoe kunnen we onze huidige werkwijze veranderen?
- Zijn er best practices? Het VSV zou bijvoorbeeld eens kunnen spreken met een VSV waarbij het percentage sectio’s lager ligt dan het landelijke gemiddelde: wat kunnen wij van hen leren? Wat doen zij anders dan wij? Hoe zien hun zorgpaden eruit?
- Hoe ziet onze huidige zorgpaden eruit?
- Zijn er afspraken, werkwijzen etc. in het zorgpad die aanpassen verdienen?
- Waar liggen risico’s binnen ons VSV?
Indien het zorgpad moet worden aangepast zullen de nieuwe afspraken bij alle betrokken zorgverleners onder de aandacht gebracht worden. De nieuwe werkwijze zal regelmatig in bijeenkomsten van het VSV aan de orde dienen te komen om tijdig problemen waartegen aangelopen wordt te kunnen bespreken (en eventueel oplossen). Ook deze evaluatiemomenten worden opgenomen in het Verbeterplan, evenals het moment van bepalen of de geformuleerde doelstelling ook daadwerkelijk behaald is.
Praktijkvoorbeelden kwaliteitsbeleid VSV’s
Kwaliteitsbeleid
Kwaliteitscyclus HJGC
De kwaliteitscyclus van het HJGC is ontwikkeld om de veranderingen t.a.v. inhoud van zorg en organisatie goed door te kunnen voeren.
Beleidsplan kwaliteit en veiligheid Qocon
Dit beleidsplan beschrijft de tactische en operationele uitwerking van de gewenste kwaliteit en veiligheid voor de integrale geboortezorg van Qocon. Als voorbeeld hoe je VSV een kwaliteitscyclus kunt inrichten.
Verbeterdoelstellingen Qocon
Een voorbeeld hoe verbeterdoelstellingen geformuleerd zouden kunnen worden.
Debriefing verloskamers Amphia ziekenhuis
Het Amphia ziekenhuis is gestart met debriefing na elke bevalling, overname en acute situatie op de verloskamers. Hoe zij dit hebben ingericht lees je hier
(Bijna) incidenten, calamiteiten en klachten
Ketenzorg Incident Melden (KIM) in VSV HJGC
Om de kwaliteit van zorg te verbeteren in de hele keten van VSV Haga Juliana Geboortecentrum heeft het VSV een procedure opgesteld voor melden, classificeren en analyseren van incidenten in de geboortezorg.
Calamiteiten procedure Annature
Annature heeft een procedure opgesteld dat gevolgd wordt indien er zich een calamiteit heeft voorgedaan. Zie het (concept) beleidsdocument dat zij hiervoor hebben opgesteld. dat zij hiervoor hebben opgesteld.
Beleidsplan kwaliteit en veiligheid Qocon
Dit beleidsplan beschrijft de tactische en operationele uitwerking van de gewenste kwaliteit en veiligheid voor de integrale geboortezorg van Qocon. Als voorbeeld hoe je VSV een kwaliteitscyclus kunt inrichten.
Lef om te leren: VIM systeem opzetten
Voorbeelden vanuit het project “Lef om te leren’.
Inspirerende verhalen/filmpjes/podcasts
Meer over Leren en Verbeteren
Meer informatie over leren en verbeteren? Meer over kwaliteitsbevordering, de PDCA-cyclys en meer? Lees verder bij het dossier leren en verbeteren! Hier is ook meer (achtergrond)informatie over de tools beschikbaar.