Zorgstandaard heeft samenwerking in VSV’s versneld

1 juli 2021

ZiN biedt CPZ het Berenschot-rapport ‘Samen (net)werken in zorg’ over de geboortezorg aan

aangescherpte versie 1 juli. Oorspronkelijk bericht van 23 juni

Regionale samenwerking in Verloskundige Samenwerkingsverbanden (VSV’s) is een belangrijk onderdeel van de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg. Daarom heeft organisatieadviesbureau Berenschot in opdracht van het Zorginstituut in 2020 een onderzoek uitgevoerd naar de regionale samenwerking in VSV’s. Het onderzoek startte in juni 2020 en is in januari 2021 afgerond. Het rapport ‘Samen (net)werken in de zorg: doorbreken van patronen’ bevat de resultaten. Het rapport is aangeboden aan Dineke Moerman, directeur CPZ. Het Zorginstituut agendeert in de begeleidende brief de verbetering van de kwaliteit van de geboortezorg in Nederland.

Achtergrond en doel van het onderzoek

Samenwerking en netwerkvorming in VSV’s is een belangrijk onderdeel van de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg (ZIG). De doorzettingsmacht waarmee het Zorginstituut deze standaard in 2016 heeft vastgesteld was vooral gericht op het stimuleren van deze samenwerking. Na ruim 4 jaar heeft het Zorginstituut een evaluatieonderzoek laten uitvoeren om inzicht te krijgen in hoeverre deze samenwerking tot stand is gekomen, en welke omgevingsfactoren hierbij een rol hebben gespeeld. In opdracht van het Zorginstituut heeft adviesbureau Berenschot in 2020 dit onderzoek uitgevoerd. In totaal zijn 16 VSV’s verspreid over Nederland in 1 of 2 rondes geïnterviewd.

Resultaten van het onderzoek: VSV’s bevinden zich in verschillende ontwikkelfases

Berenschot signaleert dat het rapport ‘Een goed begin’ (2009) en de ‘Zorgstandaard Integrale Geboortezorg’ (ZIG, 2016) de ontwikkeling van de samenwerking en netwerkvorming in VSV’s hebben versneld. VSV’s willen zich verder doorontwikkelen, maar lopen in hun ontwikkelproces tegen barrières aan waar zij in de praktijk wisselend effectief mee omgaan. Van de onderzochte VSV’s bevindt een enkeling zich nog in fase 1: het vormgeven van praktische en inhoudelijke samenwerking op de werkvloer – met barrières op het niveau van monodisciplinaire zorgorganisatie. Het gros bevindt zich in fase 2 en 3: vormgeven van structurele, inhoudelijke en bestuurlijke netwerksamenwerking. De ervaren belemmeringen liggen hier op regionaal niveau en binnen hun eigen invloedssfeer. Enkele VSV’s hebben fase 4 en 5 bereikt en opereren als één netwerk of integrale geboortezorg organisatie (IGO). Zij ervaren barrières vooral op het niveau van landelijk opererende en belangenbehartigende partijen en daarmee buiten hun directe invloedssfeer. Tegelijkertijd formuleren VSV’s op regionaal niveau de doelen van hun samenwerking (in termen van medische uitkomsten) zelden systematisch. Daardoor monitoren zij het bereiken ervan niet.

Resultaten worden meegenomen in de evaluatie van de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg

Het CPZ heeft het rapport met grote belangstelling in ontvangst genomen en aangegeven de beschreven evaluaties en conclusies uitgebreid te bestuderen. Het CPZ evalueert momenteel de (implementatie) van de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg (ZIG). De bevindingen en aanbevelingen uit het rapport “Samen (net)werken in de zorg: doorbreken van patronen” neemt het CPZ graag mee in deze evaluatie én in de doorontwikkeling en implementatie van integrale geboortezorg in Nederland.
De ZIG is in 2016 door de gezamenlijke geboortezorgpartijen vastgesteld. De geboortezorgsector implementeert deze standaard sinds januari 2017. Ook uit het Berenschot-rapport blijkt dat factoren van zowel binnen als van buiten de geboortezorg van invloed zijn op het complexe netwerk van de integrale geboortezorg. Zo zijn verschillende randvoorwaarden nog niet op orde en is het zorgsysteem niet ingericht op domein overschrijdende integrale zorg. Ook in dat kader zullen wij met zorg naar ‘Samen (net)werken in de zorg: doorbreken van patronen’ kijken: kaders en afspraken kunnen op meerdere niveaus worden aangescherpt.