Webinar preconceptiezorg terugkijken
23 december 2021
Op dinsdag 7 december sprak Marlies Buurman (CPZ) met Chris Trompert (huisarts), Erna Kerkhof (verloskundige) en Annemarie Mulders (gynaecoloog) over het belang van preconceptiezorg.
Gezond zwanger worden
Uit de presentatie van Annemarie Mulders en het rondetafelgesprek dat daarop volgde bleek klip en klaar dat gezond zwanger worden voor het toekomstige kind levenslang – zelfs generaties lang – van belang is. Het helpt om het risico op een minder gunstige start in het leven te verkleinen én het kan toekomstige gezondheidsproblemen, zoals diabetes en overgewicht, helpen voorkomen.
Kén elkaar
Zowel bij mensen met een kinderwens als bij zorgverleners valt er echter aan kennis en gedrag op het gebied van optimale voorbereiding van een zo gezond mogelijke zwangerschap nog veel te winnen. Brede aandacht voor preconceptiezorg en betrokkenheid van alle professionals hierbij is nodig. De belangrijkste boodschap die uit het webinar te leren viel: zoek elkaar op in de regio. Een verloskundig zorgverlener ziet niet automatisch een toekomstig zwangere… Om de toekomst zwangere te bereiken zijn anderen nodig.
Een klein beetje preconceptiezorg is beter dan geen preconceptiezorg
Ook een mooie boodscha- van het webinar: Elk beetje preconceptiezorg is waardevol. Begin bijvoorbeeld al eens met het stellen van die ene vraag: “wilt u de komende tijd zwanger worden?”. In de interactieve mentimeter en de chat kwamen prachtige suggesties voorbij welke acties ondernomen kunnen worden om de cliënt te bereiken voor preconceptiezorg.
De gestelde vragen tijdens het webinar: van samenwerking tot bekostiging
Tijdens het webinar is een veelheid van vragen aan de orde gekomen. Niet alle in de chat gestelde vragen konden worden beantwoord. Je vindt de belangrijkste hier:
Ook het webinar is nog terug te kijken! Als je even naar beneden scrolt, dan vind je het. Een welbesteed, informatief uurtje van je tijd. Al zeggen we het zelf!
| Vraag | Antwoord |
| Is het bekend welk deel van de zwangerschappen bij de risicogroepen ongepland is? | De term risicogroepen is erg breed. Met betrekking tot preconceptiezorg zou je kunnen spreken van leefstijl, sociale, medische en obstetrische risicofactoren. Ook weten we dat van alle koppels met kinderwens 98% 1 preconceptionele risicofactor heeft. Ten aanzien van onbedoelde/ongewenste zwangerschap in Nederland is in 2020 het volgende rapport verschenen: https://www.rivm.nl/sites/default/files/2021-04/012257_Onbedoelde_tiener_zwangerschappen_TG_bev.pdf. In dit document staat: In 2016 had 3% van de mannen en vrouwen (tussen de 25 en 49 jaar) te maken met een ongeplande zwangerschap (Rutgers i.s.m. RIVM, 2017). Bij jongeren van 12 tot 25 jaar, had 1,6% van de jongens en 2,4% van de meisjes ooit te maken met een ongeplande zwangerschap (Rutgers/Soa Aids Nederland i.s.m. RIVM, 2017). Ten aanzien van de beschikbare risicofactoren lijkt voor vrouwen samen te hangen met een laagopleidingsniveau. Andere factoren zijn niet beschikbaar, maar het is te veronderstellen dat een lage socio-economische score hier een rol zal spelen. \ |
| Wat moet je precies uitvragen rondom anticonceptie? | Ik bedoel hiermee dat je als je anticonceptie bespreekt je ook echt moet uitvragen welke methode wordt gebruikt? Is deze vorm van anticonceptie betrouwbaar? Gebruiken ze de methode zoals deze gebruikt moet worden om daadwerkelijk goed te werken als anticonceptiemiddel. |
| het psychosociale aspect. Heb jij daar in jouw consulten ook ruimte voor? | Ik breng deze situatie met een korte screening wel in kaart: oa. Opleiding afgerond; ja/nee, dagelijkse bezigheden: thuis/werkloos/arbeidsongeschikt etc, vaste woning?, schuldsanering: ja/nee, hulpinstanties betrokken? Er is hier nog geen duidelijke preconceptionele screening voor. Dit is van groot belang en ik heb begrepen dat deze screening wordt opgenomen in ZwangerWijzer. Verder: loop ik zelf bijv als ik een dergelijke inventarisatie doe en ik heb een risicofactor te pakken nog aan bij wie ik dan terecht kan preconceptioneel om de factor “te behandelen”. De programma’s voor risicofactoren zoals “kwetsbaarheid” zijn nu eigenlijk alleen nog gericht op de zwangerschap en niet op de preconceptieperiode. Ik zou hier ook graag verandering zien. |
| Vergoeden de zorgverzekeraars bij jullie het pcz consult? Denk je dat de kosten belemmerend kunnen werken? | De NZa heeft een prestatie met tarief voor het preconceptieconsult voor verloskundigen vastgesteld. Voor consulten korter dan 20 minuten is het tarief in 2021 €30,91. Duurt een consult langer dan 20 minuten, dan is het € 61,83. De vrouw moet het initiatief nemen tot dit consult en haar individuele zorgvraag formuleren. Het lijkt alleen dat het PCZ niet overal wordt vergoed. Hier gaan we achteraan. |
| Kosten werken altijd belemmerend, denk ik. Juist de mensen met kwetsbaarheidsfactoren wil je helpen en informeren. Als het consult niet vergoed wordt, schept dit ongelijkheid in zorg en dat willen we natuurlijk liever niet. | |
| Wij hebben in de praktijk al een aantal preconceptieconsulten ingediend bij de zorgverzekeraar. Echter wordt dit helaas niet uitgekeerd…. Hebben meer mensen hier mee te maken? | We horen dit vaker en het vraagt nog wat onderhandeling als dit niet verbetert. |
| Hoe ziet de huisarts de rol van de doktersassistent in preconceptiezorg? Bijvoorbeeld stoppen met roken zorg. | Ik denk dat de doktersassistente met name een rol heeft in het noemen en initiëren van zwangerwijzer.nl. De praktijkondersteuner huisarts (POH) heeft een grotere rol. POH’s hebben vaak een opleiding gevolgd om stoppen met roken begeleiding te geven. Daarnaast zijn zij gewend om het preventieconsult aan te bieden, waarin veel aandacht is voor lifestyle zoals gezond eten, bewegen en afvallen. |
| huisartsen hebben al sinds jaren de standaard preconceptiezorg die de basis was van de PIL | Dat klopt, we hebben een mooie standaard die ondanks dat hij al wat oud is (2011) nog steeds redelijk up to date is en een mooie onderlegger vormt voor een preconceptieconsult. |
| Als iemand echt belt voor een preconceptieconsult, hoeveel tijd wordt hier dan aan besteed door een huisarts? Wij krijgen in onze regio vaak juist de verwijzingen voor preconceptiezorg vanuit de huisarts omdat zij er geen tijd voor hebben. | De meeste huisartsen hebben het erg druk en zullen waarschijnlijk weerstand voelen om een half uur in te plannen voor een preconceptieconsult. Niet omdat er voor huisartsen geen vergoeding voor is behalve het normale consulttarief, maar omdat er gewoon te weinig plek is op het spreekuur. Toch ben ik er van overtuigd dat wanneer een vrouw of een stel een afspraak op het spreekuur maakt en de ‘preconceptievraag’ stelt, dat die huisarts daar gerust een kwartier voor uittrekt. In die tijd kunnen de belangrijkste medische onderwerpen besproken worden. Het zou niet gek zijn als er vervolgens een afspraak bij de POH wordt gemaakt om dieper in te gaan op lifestyle en preventie. Doorverwijzen naar een verloskundige of gynaecoloog is dan in sommige gevallen ook een prima optie. Een verloskundige kan vaak meer vertellen over de obstetrische voorgeschiedenis en wensen of angsten die samenhangen met de bevalling. Een gynaecoloog heeft meer specifieke kennis wanneer er sprake is van medische risico’s |
| wat kunnen we doen om het taboe om over het bestaan van je zwangerschapswens te spreken, te doorbreken? | Ik verwacht dat dit in de loop van de tijd vanzelf verdwijnt, als we als professionals de nadruk leggen op het belang van het bespreken van een kinderwens. Het zal alleen wat tijd kosten voordat het in ieders systeem zit om er over te informeren |
| Samenwerking met GGD inderdaad goed idee! Is de motie van Zwolle openbaar? Handig voor in onze regio! | Preventie en Preconceptiezorg De gemeenteraad van Zwolle in vergadering bijeen op 29 november 2021, Overwegende dat: • De gemeente ondersteunend is voor de burgers met haar gezondheidszorgbeleid. • Er inmiddels veel meer bekend is over preventieve mogelijkheden binnen de gezondheidszorg; • Gebleken is dat met name in het onbekende spectrum van preconceptiezorg nog veel winst te behalen is en deze vorm van zorg thans geen vergoeding vanuit de verzekeraars genereert; • In Zwolle de partijen die deze zorg kunnen geven hier goed mee bekend zijn en bereid zijn het uit te voeren; • Ouderparen gebruik kunnen maken van zogenaamde preconceptieconsulten maar daar tot op heden nog te weinig gebruik van maken; Van mening dat: • Preconceptiezorg een aanvulling kan zijn op het lokale gezondheidsbeleid en nu nog onvoldoende naar voren komt in de genoemde nota; • Het programma Kansrijke Start in Zwolle uitgerold wordt en dat preconceptiezorg daar een onderdeel van zou moeten zijn; • We samen naar de beste gezondheid en gezondheidszorg streven voor alle Zwollenaren; Spreekt uit dat: • Preconceptiezorg een belangrijke vorm van zorg is; Verzoekt het college: • Om samen met GGD en lokale partijen te verkennen op welke manier preconceptiezorg een plek kan krijgen in het gezondheidsbeleid en voor de financiering hierover in overleg te treden met verzekeraars. En gaat over tot de orde van de dag |
Lees ook
18 april 2024
Kansrijke Start
Zevende voortgangsrapportage Kansrijke Start
Op 17 april heeft staatssecretaris Van Ooijen de jaarlijkse voortgangsrapportage Kansrijke Start en de landelijke monitor van het RIVM naar...
18 april 2024
Kansrijke Start
Leertraject Sociale geboortezorg in het ziekenhuis (en eruit!)
Verschillende samenwerkingsverbanden tussen ziekenhuizen, eerstelijnsverloskundigen, jeugdgezondheidszorg, kraamzorgverleners en instanties binnen het sociaal domein zetten zich in voor integrale zorg en...
11 april 2024
Kansrijke Start
Terugblik ‘Regiotour 2024 Samen voor een Kansrijke Start’
De regiotour "Samen voor een Kansrijke Start" sloot afgelopen dinsdag 9 april af met een geslaagde bijeenkomst in Den Bosch,...