Prenataal huisbezoek en de kwetsbare zwangere

11 mei 2020

Corona: Het prenataal huisbezoek wordt nu gemist

In deze tijden van Corona wordt de intake door kraamverzorg in veel gevallen telefonisch gedaan. Het CPZ werd benaderd over deze telefonische intake. Dat dat echte fysieke huisbezoek in sommige gevallen zeer wordt gemist. Want met een prenataal huisbezoek wordt vaak gesignaleerd of een kwetsbare zwangere extra hulp of ondersteuning nodig heeft, bijvoorbeeld van de jeugdgezondheidszorg. Extra aandacht. Een extra paar ogen.

Een alternatief voor een telefonische intake tijdens corona kan zijn videobellen. De autoriteit persoonsgegevens heeft een keuzehulp videobellen ontwikkeld die kan helpen bij de keuze voor een videobel-app.

Huisbezoek: ook als het niet om het eerste kind gaat

De vraag die gesteld werd is deze: Mag dat zo belangrijke huisbezoek alleen plaatsvinden als de vrouw zwanger is van haar eerste kind?

Het antwoord is helder: nee. Er zijn diverse indicaties in het zogenaamd Landelijk Indicatie Protocol kraamzorg (LIP) beschreven wanneer een intake huisbezoek door de kraamzorg mag worden gedaan. Daarnaast mag een huisbezoek altijd plaatsvinden op verzoek van de verloskundige, huisarts of jeugdverpleegkundige (JGZ).

Sociale indicaties voor een prenataal huisbezoek door kraamzorg

  1. De vrouw is zwanger van haar eerste kind
  2. De voertaal in het gezin is niet Nederlands
  3. De vrouw heeft last van bekkeninstabiliteit (Indien nodig: tijdig thuiszorg aanvragen)
  4. Er is sprake van een belaste verloskundige anamnese
  5. De vrouw maakt een gecompliceerde zwangerschap door
  6. De vrouw is in verwachting van een meerling (alleen op uitdrukkelijk verzoek van cliënte).
  7. De vrouw is bekend met misbruik van alcohol, drugs of medicijnen
  8. De vrouw is bekend met een postpartum depressie/postpartum psychose in anamnese
  9. Psychische problemen binnen het gezin
  10. Specifieke bijzonderheden met betrekking tot kinderen jonger dan 4 jaar
  11. De vrouw is zwanger van een baby met een zodanige afwijking, die extra zorg vraagt zodat wellicht deskundige hulp tijdens de kraamperiode ingezet moet worden
  12. Een eerder kindje is overleden

Jeugdgezondheidszorg inschakelen

Er is momenteel een wetswijziging in behandeling die naar alle waarschijnlijk vanaf januari 2021 in werking zal treden.

Daarmee wordt het mogelijk dat de kraamzorg of de verloskundige de JGZ kan inschakelen bij alle zwangeren die wat extra ondersteuning nodig hebben tijdens de zwangerschap. Dat kan nu ook soms, maar niet als de gemeente dit niet heeft ingekocht. De minister van VWS heeft het voornemen om per 1 januari 2021 in de Wet publieke gezondheid de verplichting voor gemeenten op te nemen om de JGZ een prenataal huisbezoek aan kwetsbare zwangeren en gezinnen in te kopen. Dit voornemen komt voort uit het landelijke actieprogramma Kansrijke Start. De geboortezorgprofessionals hebben dan een belangrijk signalerende functie om in te schatten of de zwangere hier baat bij heeft.

Voor de uitvoering en invulling van het prenatale huisbezoek wordt van de geboortezorg en JGZ-organisaties verwacht dat zij zich gezamenlijk optimaal inspannen om vroegtijdig op het juiste moment, op de juiste plek, door de juiste professional het prenataal huisbezoek in te zetten. Met als doel dat ouder(s) worden begeleid naar het aanstaande ouderschap en naar een goede start met hun kind.


Lees ook

8 juli 2025
Kansrijke Start

Samen werken aan een goede start: het prenataal huisbezoek door de JGZ

In opdracht van het ministerie van VWS heeft het NCJ in samenwerking met het CPZ een speciale nieuwsbrief uitgebracht rondom...
7 juli 2025
Kansrijke Start

Twee nieuwe monitors brengen voortgang Kansrijke Start en GALA in beeld

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft op 3 juli 2025 twee belangrijke rapporten gepubliceerd: de Monitor Kansrijke Start...
28 mei 2025
Cliëntparticipatie

Praat niet over, maar met je doelgroep – Sandra Mustert over kwetsbaar ouderschap

Zwangeren die meer zorg nodig hebben, een hoger sterftecijfer rond de geboorte en meer vroeggeboorte dan gemiddeld. Ruim 4 jaar...